Rahimde yara dondurma, tıbbi literatürde kriyoterapi olarak bilinen bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, rahimde veya rahim ağzında bulunan anormal dokuların dondurularak yok edilmesini amaçlar. Rahimde yara, yani erozyon, bölgedeki farklı hücrelerin yerleşimiyle oluşan bir farklılıktan kaynaklanır. Bu yöntemde kullanılan prob adlı alet, tedavi edilecek dokuya temas ettirilir. Dondurma işlemi için kullanılan gaz, prob içinden geçirilerek prob ucu yaklaşık -90 dereceye kadar soğutulur. Gazın ani genişlemesi sonucu çevreden ısı çekilir ve probun ucu soğur. Dokunun probla temas etmesi donmasına neden olur. Bu işlemde genellikle karbon dioksit veya sıvı nitrojen gazları kullanılır. İşlem genellikle 3-4 dakika sürer, ancak tedavi 1-2 defa uygulandığından, ortalama 15 dakikada tamamlanır.

Rahimde yara dondurma işlemi yapılmadan önce, pap smear testi yapılması gereklidir. Dondurulan bölgenin derinliği, probun çevresinden taşan alanla eşit olur. Bu halka şeklindeki alanın kenarındaki sıcaklık ortalama -20 dereceye iner, ancak bu sıcaklık hücre ölümüne neden olacak kadar düşük değildir. Rahimde yara dondurma tedavisinin etkin bir şekilde yapılması durumunda, lezyonlar %99.7 oranında tedavi edilebilir.

Rahim ağzı, ağrı sinirleri bulunmayan bir bölgedir ve bu nedenle ağrıya karşı duyarsızdır. Bu yüzden rahimde yara dondurma işleminde ağrı hissedilmez. Ancak rahimde adet sancısına benzer kramp şeklinde kasılmalar olabilir ve bu kasılmalar 1-2 dakika içinde kaybolur. Dondurma işleminden önce veya hemen sonra basit ağrı kesici ilaçlar alınabilir. Nadiren vajina içinde soğukluk hissi oluşabilir, bu his de kısa sürede geçer.

Rahimde yara dondurma işlemi jinekolojik muayene masasında uygulanır. Normal muayenede olduğu gibi vajinaya spekulum konularak serviks görünür hale getirilir ve kriyoterapi işlemi yapılır. En sık karşılaşılan sorunlar arasında, probun kayması ve vajina duvarına değerek ağrıya neden olması bulunmaktadır. Eğer dondurulan bölgenin asimetrik olması gibi bir sorun yaşanırsa, prob seçimi uygun şekilde yapılarak sorun düzeltilebilir. Nadiren vagal refleks denilen sorundan dolayı hastada tansiyon düşüklüğü olabilir. Hastalarda 1-2 hafta kadar şiddetli bir akıntı olabilir. Tedaviden sonra birkaç ay boyunca smear almak zorlaşabilir, çünkü smear alınacak alan rahim ağzının içine doğru kayabilir. Ayrıca tedavinin başarısız olma riski de bulunmaktadır.

Rahimde yara dondurma işleminin birçok avantajı vardır:

Tedavi sonrasında 3-4 hafta boyunca devam eden sulu akıntı, ölü hücrelerin atılmasını sağlar. Bu akıntı genellikle kokulu olur. Bu süreçte rahim ağzı enfeksiyona ve travmaya açık olduğundan, cinsel ilişkiden kaçınılmalı, havuz ve jakuziden uzak durulmalı, tampon kullanılmamalı ve vajinal duş alınmamalıdır. Tedaviden 3 ay sonra pap smear testi yapılarak kontrol edilmelidir. Daha sonra 2 yıl boyunca 6 ayda bir bu test tekrarlanmalıdır. Çünkü tekrarlayan yaralar en fazla 2 yıl içinde ortaya çıkar. Bu testle lezyon belirlenirse, biyopsi veya LEEP işlemi yapılmalıdır.