Rahim ağzı aşısı, rahim ağzı kanserinden korunma amacıyla belirli yaşlarda yapılması tavsiye edilen bir aşıdır. Human Papilloma Virüs (HPV) ile ilgili olan bu kanser türünden korunmayı amaçlayan aşı HPV aşısı olarak tanımlanır. Kanserlerde bu virüs tespit edildiğinden, virüse karşı geliştirilen rahim ağzı aşısının korunmayı sağlayacağı düşünülür. İnsanlara cinsel temasla geçen virüs, kanserin gelişmesinde etkili olur. Aşının hedefi, virüsün geçmesini önlemek ve dolayısıyla rahim ağzı kanserinin oluşmasına engel olmaktır. Toplumda pek çok kişide enfekte olan virüs, belirli kişilerde kanserin gelişmesine neden olur. Canlı virüs içermeyen aşı, ülkemizde 2007 yılından itibaren uygulanmaktadır. Kadınlar yaşamlarında herhangi bir zaman diliminde %80 oranında virüsle enfekte olma riski taşırlar. Cinsel temasın dışında, ağız teması, cilt bölgelerinin teması da virüsün bulaşmasına yol açabilir.

Rahim ağzı kanserine neden olabilecek çok sayıda HPV virüsü olmasına karşın, rahim ağzı aşısı sadece en fazla görülen virüs tiplerine karşı koruma sağlar. Günümüzde ülkemizde uygulanan iki türde HPV aşısı bulunmaktadır. Bu aşı sadece koruyucu özelliğe sahiptir. Hiçbir şekilde kanseri tedavi etme özelliği yoktur. Yaşamında HPV virüsüyle hiç karşılaşmayan kişilerde tam korumayı sağlar.

Aşının yapılması 9-26 yaş arasındaki kadınlara önerilir. Bu yaş aralığının konulması, cinsel yaşamın henüz başlamamış olması yüzündendir. Yani kişilerin virüsle karşılaşma olasılığı bu yaşlarda azdır. Cinsel partner olduğunda kişinin virüs taşıma riski artar.

Ülkemizde uygulanan 2 tür aşı olduğunu belirttik. Bunlardan ilki 0-2 ve 6. ayda tekrar edilerek 3 doz halinde 6 ayda tamamlanır. Diğer tür rahim ağzı aşısı da 0-1 ve 6. ayda yapılarak uygulanır. Koldan kas içine uygulanan aşı, basit enfeksiyonlar olsa da yapılabilir. Aşıdan önce pap smear gibi testlerin yapılmasına gerek yoktur. Oldukça güvenli bir aşı olduğundan, nadiren kolda ağrı, kızarma ve şişliğe neden olabilir. Bazen baş dönmesine, halsizliğe, ateş, bulantı, göz kararması gibi etkilere neden olabilir. Bu aşının 5 yıllık koruyuculuğu olduğu bilinir. Daha sonraki koruma etkisi hakkında halen araştırmalar devam etmektedir. Bu aşıyı olan kişilerin, yıllık yapılması gereken smear kontrollerini ihmal etmemesi de önerilir.

Rahim ağzı aşısı gebelik döneminde yapılmamalıdır. Bu konuda net bilgi olmasa da HPV aşısının hamilelikte yapılması önerilmez. Habersizce aşının ilk dozu yapılsa bile, devam edilmeden gebelikten sonra yine 3 doz halinde uygulanmalıdır. Eğer 2 doz şeklinde uygulanmışsa, kalan doz emzirme döneminde yapılabilir. Erkeklerde HPV virüsü bakımından taşıyıcıdır. Bu konuda erkeklerin de aşılanması için herhangi bir çalışma yoktur. Fakat bazı uzmanlar erkeklerin kadınlara bu virüsü bulaştırdığı ve bu nedenle virüse karşı onlara da rahim ağzı aşısı yapılması gerektiğini savunurlar. Aşıyı olmak için, önerilen yaş aralığını geçen ya da cinsel yaşamı başlayan kadınların da her yıl smear testi yaptırması tavsiye edilir.